Dla jednych śmierć jest końcem życia, dla innych częścią tego procesu, jego naturalną kontynuacją. Niezależnie od poglądów, religii, tradycji kulturowych odejście ze świata żywych jest wydarzeniem na tyle ważnym, że wymaga szczególnej oprawy.
Zakład pogrzebowy – czy zawsze jest potrzebny?
Przyzwyczajeni do traktowania zmarłych ze szczególnym szacunkiem nie zawsze rozumiemy podejście ludzi innych kultur do tych spraw. W centrum Europy naturalne jest dla nas to, że w przypadku zgonu bliskiej osoby powiadamiamy zakład pogrzebowy i zlecamy mu rozmaite usługi pogrzebowe. Pracownicy przedsiębiorstwa pogrzebowego towarzyszą rodzinie podczas załatwiania wszelkich pozwoleń i formalności, przygotowują grób i ciało do pochówku oraz organizują ceremonię pożegnania. Ten schemat działania nie miałby jednak zastosowania tam, gdzie pogrzebów w naszym rozumieniu nie ma lub gdy są one szczególnie skomplikowane.
Tybetańskie usługi pogrzebowe w naturze
Z Tybetem i kulturą buddyjską związane są tradycje pogrzebów powietrznych. W miejscach, gdzie kopanie grobów ze względu na skaliste podłoże jest bardzo trudne ani nie ma też drzew, które można by było wykorzystać do ułożenia stosów i spalenia ciała zmarłych pozostawia się na pastwę dzikich zwierząt. Przed tym zwłoki są często ćwiartowane, a następnie wywożone i pozostawiane z dala od siedzib ludzkich. Nam się to wydaje okrutne, ale zwolennicy tego rodzaju pochówków uważają takie działanie za gest niezwykłej hojności wobec świata przyrody – dając drapieżnym ptakom czy ssakom pożywienie człowiek pomaga im.
Indonezyjskie wędrówki zmarłych
O ile w Tybecie czy Mongolii trudno rozwinąć funeralny biznes i nie ma tu miejsca na szeroki katalog usług pogrzebowych, o tyle w Indonezji zorganizowanie pochówku wymaga wielu działań logistycznych i jest rozłożone w czasie. Choć z większością czynności mogą sobie poradzić członkowie rodziny zmarłego, to coraz częściej zleca się pochówki zakładom pogrzebowym.
Indonezyjczycy nie rozstają się ze swoimi zmarłymi – śmierć jest traktowana jak choroba i bliskimi trzeba się dobrze zaopiekować. Po śmierci są balsamowani i pozostają w domu. Ubiera się ich, kładzie na łóżku, sadza przy stole. Zmarli traktowani są z wielką estymą – przynosi się im kwiaty i podarunki. Po kilku miesiącach, gdy rodzina zbierze pieniądze na pogrzeb zmarłych umieszcza się w trumnach, które zawieszane są na skalnych półkach. Po roku trumny wciąga się na górę, otwiera a zwłoki poddaje zabiegom pielęgnacyjnym. Oczyszczone, ubrane, przystrojone ciała ponownie zamykane są w wiszących trumnach. W ten sposób zakład pogrzebowy – realizator zleconych usług ma zapewnioną obsługę pogrzebową jednego klienta przez wiele lat.